İran yerine, Irak petrolü
İran’ın petrol egemenliği altındaki yaklaşık 485 milyar dolarlık
ekonomisi, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) uyguladığı yaptırımlardan
oldukça kötü etkilendi.
Ham petrol ve petrol ürünlerinin satışında azalma görülürken, ibrenin
öbür ucunda yer alan, yani bu ülkeden ham petrol ithal eden ülkeler de
yaptırımlardan nasibini aldı. Türkiye de İran’dan aldığı petrol
miktarını düşürmeye devam ediyor. Tüpraş Genel Müdür Yavuz Erkut,
geçtiğimiz yıl 7.2 milyon ton olarak gerçekleşen ithalatın bu yıl
5.5–5.6 milyon ton arasında gerçekleşeceğini kaydetti. Enerji
Gazetecileri ve Medya Derneği (EGAD) ile İzmit Rafinerisi’nde
gerçekleştirilen toplantıda soruları yanıtlayan Yavuz Erkut, İran’dan
ham petrol alımları ile ilgili ABD’nin uyguladığı ambargoya yönelik son
durumu değerlendirdi. Yeni bir azaltıma gidilmezse, İran’dan 2013
yılında 5.5 milyon ton civarında ham petrol alacaklarını belirten Erkut,
“Şu anda İran’dan petrol alımımız ortalama 105 bin varil/gün civarında”
dedi. 2011 yılında İran’dan 9.7 milyon ton ham petrol alan Tüpraş,
böylelikle iki yılda bu miktarı neredeyse yarı yarıya azaltmış olacak.
İRAN YERİNE IRAK PETROLÜ
Uzakdoğu’dan gelen talep nedeniyle Rusya’nın fiyatı yükselttiğini ve Rus
petrol alımlarını da azalttıklarını söyleyen Erkut, Rusya ve İran’dan
açığa çıkan boşluğu Irak, Suudi Arabistan ve Libya’dan yapılan petrol
alımları ile telafi ettiklerini anlattı. Özellikle Irak’tan yapılan
alımlardaki artış dikkat çekiyor. Tüpraş verilerine göre, bu ülkeden
yapılan petrol alımları 2009 yılındaki 1.8 milyon ton seviyesinden,
2010’da 2.1, 2011’de 3.1, geçtiğimiz yıl ise 3.8 milyon tona yükseldi.
Öte yandan, Suudi Arabistan’dan alınan ham petrol miktarı ise 2011
yılında 2 milyon ton olarak gerçekleşirken, 2012’de 2.8 milyon tona
çıktı. Rusya’dan 2009’da 5.5 milyon ton ham petrol ithal eden Türkiye,
bu miktarı 2010’da 3.6 milyon, 2011’de 2.1 milyon, 2012’de
ise 2 milyon tona indirdi.
Cari açığa 1 milyar dolarlık neşter
TÜRKİYE’nin döviz açığını yılda 1 milyar dolarlık azaltacak, 2.7 milyar
dolar yatırımla yürütülen fuel oil dönüşüm projesinin (RUP) yüzde
78’inin tamamlandığını bildiren Erkut, hedeflerinin 14 Kasım 2014
tarihinde üretime geçmek olduğunu söyledi. Projenin, Tüpraş’ın İzmir,
Kırıkkale ve Batman rafinerilerinin de daha yüksek kapasiteyle
çalışmalarını sağlayacağını anlatan Erkut, şöyle konuştu: “Projenin
gerçekleşmesi ile yıllık 28.1 milyon ton ham petrol işleme kapasitesi
bulunan Tüpraş’ın, kapasite kullanım oranı yüzde 90’lar seviyesine
çıkacak. Kapasite kullanımını artırabilmek için diğer rafinerilerimizle
İzmit rafinerimiz arasında fuel oil taşımak üzere ciddi lojistik
yatırımları yapıyoruz. Her biri 25 bin ton kapasiteye sahip iki gemi
siparişi verdik. Bu gemiler, İzmir Aliağa’dan İzmit’e fuel oil
taşıyacak. Ayrıca Kırıkkale rafinerimizden İzmit’e demiryolu ile
taşımacılık için 300 yeni vagon siparişi veriyoruz.”